REŞADİYE'DE SES ÖZELLİKLERİ

 

 

1."r" sesi, hem kelime başında, hem de kelime sonunda oldukça zayıftır. Kelime başında bu sesten önce, bir "ı" ya da "i" sesi getirilir: "Raif" yerine, "Irayıf "; Ramazan yerine "Iramazan" gibi...

 

2. "r" sesi kelime sonlarında genelde hiç kullanılmaz: "Geliyor" yerine, "geliyo"; "bakıyor" yerine, "bakıyo"...

 

3. "l" sesi de "r" sesi gibi kelime başında önüne "ı" ya da "i" ünlülerinden birisini alır. "Leman", "İleman"; "lazım", "ilazım" şeklinde kullanılır.

 

4. "k" sesi kelime başlarında çoğunlukla "g" ye dönüşür: "keçi", "geçi"; "kol","gol"...

 

5. "k" sesi kelime ortasında da zayıftır. Ya "h" sesini, ya da "h"ile "k" sesinin ortaklaşa söylenildiği bir sese dönüşür. "Bakıyor" yerine, "bah(k)ıyor"; "yok" yerine "yoh" gibi...

6. Kelime başlarındaki "t" seside çoğunlukla "d" şeklinde kullanılır. "Tutuyor" yerine "dutuyor"; "tat" yerine, "dat" gibi...

 

7.Kelime başındaki "ö" sesi de "o" ya dönüşür. "öküz", yerine "okuz"; "öğrenmek yerine "oğrenmek" ...

 

8. Kelime başlarındaki "ü" sesi de bazen "u" şeklinde söylenir. "ü"sesi, "a" gibi de söylenir. "üveyik", "uveyik"; "üveyik", "aveyik" gibi...

 

9. Kelime başlarında "i" sesi de bazan "ı" ya dönüşür. "ibrik" yerine, "ıbrik"; "İsmail" yerine, "Ismayıl" gibi ...

 

10. İki sesli yan yana geldiğinde araya bir "y" ünsüzü alır. "İsmail" yerine "Ismayıl"; "Raif" yerine "Irayıf" gibi...

 

11. Bazen "a" sesi de "e" ye dönüşebilir: "Ahmet" "Ehmet", "Talat" "Telat", "ama" "emme" gibi...

 

12. "r" sesi bazı durumlarda "n" ye de dönüşebilir: "Reşadiye" yerine, "Neşadiye"; "Reşat" yerine "Neşet" gibi...

 

13. Birinci hecedeki "i" sesi de "e" ye dönüşebilir: "Hikmet" "Hekmet"; "inmek" "enmek"; "iyi" "eyi" gibi...

 

14. Kelime başındaki "h" sesi, bazı kelimelerde "f" ye dönüşür: "horoz" "foruz"; gibi...

 

15. Kelime ortasındaki, "h"sesi de değişikliğe uğrar ya da kaybolur: "Mehmet" "Memet"; "Memmet" ya da "Mehemmet" gibi...

 

16. "v" seside zayıftır. Kelime ortasında yerini "y" ye bırakır. "Tevfik", "Teyfik" "üvez" "üyez" gibi...

17. "v" sesi: kelime başında da zayıftır. Yerini "f" ye bırakır: "vapur" yerine, "fapur"; "vurmak" yerine "furmak" gibi...

 

18.Bazan "ı" sesi de yerini "i" ye bırakır: "mısır" yerine "misir" gibi...

 

19. İlk hecedeki "e" sesi "a" ya dönüşebilir: "tevatür" yerine "tavatur"; "elma" yerine "alma" gibi ...

 

20. İkinci hecedeki "a" sesi de "e" ye dönüşebilir: "Esma" yerine "Esme" gibi...

 

21. Kelime ortasındaki "h" sesi, "y" ye; "v" sesi de "f" ye dönüşebilir: "Kahve" yerine "kayfe" gibi...

22. Kelime ortasında ya da sonundaki "s" sesi de "z" ye dönüşebilir: "Sivas" yerine "Sivaz" gibi. Aynı kelimedeki "i" sesi de "ı" ya da "u" şeklinde söylenebilir.

 

23. Bazen kelime başlarındaki "k" sesi, "h" şeklinde söylenebilir: "kalbur" yerine "halbur" gibi...

 

24. Kelime başındaki "ö" sesi de "ü" şeklinde telaffuz edilir: "öğütmek" yerine "üğütmek" gibi...

 

25. Kelime ortasındaki "r" sesi, "l" şeklinde söylenebilir: "kereste" yerine "keleste"; "güreş" yerine "güleş" gibi...

 

26. Kelime sonundaki "n" sesi, "ng" sesine dönüşebilir: "gördün" kelimesi "gördüng" "geldin" kelimesi de "gelding" biçiminde kullanılır.

 

27. İkinci hecedeki "o" seside "u" ya dönüşebilir: "horoz" yerine "horuz" gibi...

 

28. Bazen ikinci hecedeki "a" sesi de "e" sesine dönüşebilir: "kiraz" yerine "kirez" gibi...

 

29. Kelime başında -bazen- "l" sesi "n" ye dönüşebilir: "lastik" "nastik" gibi...

 

30. Bazen de "n" sesi de "l" ye dönüşebilir: "naylon" "laylon" gibi...

 

31. Kelime başındaki "p" sesi, çoğunluk "b" ye dönüşür. "pişirmek" "büşürmek"; "peştemal" "beşdemal" gibi...

 

32. Kelimenin orta seslileri "ı" ise, bu ses, "ü" ye dönüşür; "r" sesi de düşer: "pişirmek" "büşümek"; "şişirmek" "şüşümek" gibi...

 

33. "b" ve "r" seslerinin yer değiştirmesi: "İbrahim" "İrbahim"; ya da İrbaham"; "kibrit" "kirpit" gibi...

 

34. Birinci hecedeki "ü" sesi de "ö" ye dönüşür: "büyük" "böyük"; "büyütmek" "böyütmek" gibi...

 

35. Kelime başlarındaki "r" sesi bazı durumlarda "l" ye dönüşür. "reçel"

 

"leçel" gibi...

36. Kelime sonlarındaki "ı" sesi "u"sesine dönüşebilir: "darı" "daru"; "sarı" "saru" gibi...

 

37. İkinci hecedeki "ı" sesi de "u" ya dönüşebilir: "kıymık" "kıynuk"; "tırmık" "tırmuk" gibi...

 

38. Yukarıdaki örnekte, kelime sonlarındaki "k" ler çoğunlukla "h" ye dönüşür: "tırmık" "tırmıh"; "kıymık" "kıymıh" gibi...

 

39. Kelime ortasında ya da kelime sonunda "k" sesi de çoğunlukla "h" ye dönüşür: "bakmak" "bahmah"; "yakmak" "yahmah" gibi...

 

40. Kelime sonlarındaki "i" sesi "ü" ye dönüşür: "deli" "delü"; gibi...

 

41. Kelime sonlarındaki "r" sesi düşer; "i" sesi de "ü" ye dönüşür: "gelir" "gelü"; "verir" "verü" gibi...

 

42. Kelime başındaki "a" sesi "e" ye; "e" de "a" ya dönüşebilir: "acente" "ecente"; "eğlenmek" "ağlenmek" gibi...

 

43. Birinci hecedeki "b" sesi bazen "ğ" ye dönüşebilir: "böbrek" "böğrek" gibi...